ĐIỀU TRỊ ĐỨT DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC KHỚP GỐI

Khớp gối là khớp bản lề, là một khớp hay chấn thương nhất của cơ thể. Khớp gối gồm 3 khớp là khớp chày-đùi, khớp bánh chè-đùi và khớp chày- bánh chè. Sự vững khớp gối được bảo đảm bởi các yếu tố cân cơ, dây chằng, bao khớp...

Do khớp gối là khớp lỏng lẻo nên rất hay bị chấn thương như: trật khớp, gãy xương, đứt dây chằng, tổn thương sụn… trong đó đứt dây chằng chéo trước là tổn thương hay gặp nhất. Theo thống kê ở Mỹ mỗi năm có khoảng 200.000 trường hợp tổn thương dây chằng chéo trước.

Dây chằng chéo trước bị đứt khiến mâm chày sẽ bị di lệch ra trước so với xương đùi, làm cho khớp gối bị mất vững khiến người bệnh đi lại khó khăn. Tình trạng lỏng khớp kéo dài dẫn đến các tổn thương khác như: teo cơ, rách sụn chêm, thoái hóa khớp…

1- Nguyên nhân: có 2 loại

- Chấn thương gián tiếp là loại hay gặp nhất như trong trường hợp đang chạy thì dừng hoặc chuyển hướng đột ngột trong lúc bàn chân giữ nguyên.

- Chấn thương trực tiếp chiếm khoảng 30% xảy ra khi va chạm trực tiếp vào vùng gối hay gặp ở các môn thể thao đối kháng: bóng đá, bóng chuyền… hoặc tai nạn giao thông đập gối.

Hình 1: Hình ảnh giải phẫu dây chằng chéo trước và hình ảnh tổn thương trên phim MRI

2- Triệu chứng lâm sàng và chẩn đoán:

+ Hỏi bệnh sử, có thể bệnh nhân nghe thấy tiếng “rắc” sau chấn thương, sau đó gối sưng nề và hạn chế vận động do chảy máu trong bao khớp gối. Dù có được điều trị hay không thì các triệu chứng cũng tự hết sau vài tuần.

+ Lỏng gối

- Bệnh nhân có cảm giác chân yếu khi đi lại.

- Khó khăn khi đứng trụ một chân bên gối lỏng.

- Khi chạy nhanh có cảm giác sụm chân, dễ vấp ngã.

- Khi đi nhanh trên đường không bằng phẳng, dễ có cảm giác trẹo gối.

- Lên cầu thang cảm giác không thật chân, khó khăn khi đi xuống dốc hoặc bước xuống cầu thang.

+ Teo cơ: Đùi bên chấn thương nhỏ dần so với bên lành do teo cơ.

+ Các nghiệm pháp giúp chẩn đoán: ngăn kéo trước, Lachsman, Pivot shift dương tính.

+ Chụp X-quang và MRI khớp gối. chẩn đoán đứt dây chằng còn giúp phát hiện các tổn thương kèm theo như sụn chêm, sụn khớp, dây chằng chéo sau, dây chằng bên…

Hình 2: Hình ảnh đứt dây chằng chéo trước trong mổ được tái tạo qua nội soi

3- Điều trị:

3.1 Điều trị bảo tồn:

3.2 Điều trị phẫu thuật:

Phẫu thuật nội soi tái tạo lại dây chằng chéo trước đứt là phẫu thuật phổ biến hiện nay ở Việt Nam và trên thế giới.

Có nhiều kỹ thuật mổ nội soi tái tạo lại dây chằng chéo trước khớp gối. Hiện nay tại khoa Chấn Thương bệnh viện Đa khoa tỉnh Hưng Yên chúng tôi có thể triển khai tất cả các kỹ thuật đó và cho kết quả rất tốt. Việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật nào là tùy theo từng đối tượng bệnh nhân, kinh nghiệm và kỹ năng được đào tạo của từng phẫu thuật viên.

4- Tập vật lý trị liệu theo từng giai đoạn: